Yapay Et Market Raflarına Artık Bir Adım Daha Yakın

Laboratuvar eti, yapay et, sentetik et, hücre kültürü eti gibi kavramlar geçtiğimiz yıllarda hayatımıza girdiğinde ilk çok şaşırmıştık. O günlerden bu yana üzerinde yapılan çalışmaların hızı hiç kesilmediği için, artık hayatımıza girecekleri zamanın bir tık daha yakın olduğunu söyleyebiliriz.

Alıştığımız bir düzen var, elbette vejetaryen yaşayanlar için sinir bozucu olsa da, tüketim etlerinin ilk yetiştirilmeye başlanmasından sofraya geleceği güne kadar geçen zamanda, her noktada bir denetimi, ve kanuni düzenlemeleri var. Bu noktada beni aslında meraka sürükleyen, yapay etleri kim düzenleyecek?

Muayene ya da kontrol gibi kısımlarını kim yapacak, neye göre yapacak? Oldu da ülkemize bu et ürünleri giriş yaptı. Bunun psikolojik kabulü kolay olacak mı? Kolayca bu eti satın alıp sofranıza getirir miydiniz? Madem bu et türü artık canlı hayvanların yok edilmesinin önüne geçecek, o zaman vejetaryen insanlar buna yeşil ışık yakacaklar mı? Gelecekte bir gün “et yiyor musun?” sorusuna, “evet ama sadece yapay et tüketiyorum” tarzında cevaplar , hayatımıza kolayca girebilecek mi?

Laboratuvar üretimi et nedir?

Laboratuvar üretimi et, hayvan hücrelerinin laboratuvarda bir şekilde yetiştirilmesi sonucunda elde edilen, tamamen geliştirme sonucu ortaya çıkan etlere verilen isim. Bu sayede elde edilen ürün, teknik olarak, tıpkı bir hayvan eti dokusuna benzeyen ve içeriğinde hayvan etinde bulunduğu gibi protein bulunduran etlerdir.

Bu yüzden aşağıda videoda da göreceğiniz gibi, ilk geliştirilen etler ancak hamburger eti şekline getirilerek kullanılabilmiş durumda.

Amerika’da tarım bakanlığı (USDA) ve bizdeki sağlık bakanlığı diyelim (FDA) bu konuda bir anlaşmaya varmışlar ve, hücre toplamı ve etin yetiştirilmesi aşamalarını FDA izleyip denetleyecekken, et çiğ forma ulaştığında Gıda güvenliği ve denetleme birimi (FSIS) tarafından gözlem altında olacak. Biz ve diğer bir çok ülke elbette bu konuyu gündemimize getirmeye bir hayli uzağız, şimdilik.

Öte yandan, mühür, etiketleme, vs. nasıl yapılacak tamamen ayrı bir tartışma konusu, USDA ya da FDA bu konuda henüz bir açıklama yapmış değil. Bu et türünün yaygınlaşması, sektörde ne gibi bir değişim ya da dalgalanma yaratacak, besi hayvanı yetiştiriciliğinin devasa bir sektör olduğu günümüz dünyasında, sektör bu konuya nasıl bakacak ya da tepki gösterecek tabii ki ilerleyen zamanlarda belli olacak.

Bu da ilginizi çekebilir: Bozuk et nasıl anlaşılır?

Yapay et’e taraftar olanlar kadar karşıt olanlar da var

Teknoloji ve çevrecilik anlamında, sentetik et üretimi taraftarları ve karşıtları olarak tam anlamıyla ikiye bölünmüş durumda. Taraftarlarının gözünde bu gelişme canlı hayvan ‘katliamı’ sorununun önüne geçmiş olacak, metan gazı oluşumunun büyük oranda önüne geçmiş ve iklim değişikliği ve bunun sonucunda oluşan küresel ısınmanın durdurulmasında büyük bir paya sahip olacak, ve mutlaka gelişmesi ve yaygınlaşması gerekmekte.

Öte yandan karşıtları ise, besihaneden sofraya kadar geçen süreçte bir çok kalemde iş yapılan ve milyonlarca insana ekmek kapısı olan sektörün yok olması demek olduğu, üretimi çok pahalı olduğu (elbette şimdilik öyle), çok fazla enerji tüketimine sebep olduğu ve tabii ki har hangi bir hayvanın bir parçası olmadığı için, bunun yasaklanması gerektiğini düşünmekteler.

Bu konular elbette tartışmaya açık, ama bakalım ilerleyen süreçler bize neyi gösterecek.

Görsel: phys.org