Orkide Bakımı: 9 Maddede Orkide Yaprak Sararması Neden Olur? Nasıl Düzeltilir?

Orkideler ülkemiz dahil dünyanın bir çok yerinde popüler bir ev bitkisidir ve canlı orkide bakımı da sevilen hobiler arasında gelmektedir. Çünkü büyümeleri kolaydır ve evinizde doğru yerleştirildiklerinde görsel olarak oldukça hoş dururlar. 

Orkideler çok çeşitli koşullarda hayatta kalabilirler ve farklı farklı renklerde olabilirler.

Ancak bazen farkında olmadığımız ama önleyebileceğimiz bazı sorunlar yüzünden yapraklarda sararma meydana gelebiliyor ve bu durum oldukça can sıkar. Peki bu orkide yaprak sararması neden olur? Gözünüz gibi baktığınız bitkilerinizin hastalanıp kendilerinden geçmeleri oldukça moral bozucu.

Orkide yaprağının sararması da sık sık yaşanılan problemlerden birisi.

Orkide Yaprak Sararması Neden Olur? Nasıl Düzeltilir?

Evde orkide yetiştirilmesinin kolay olduğu bilinmesine rağmen, bazen yapraklarının sarardığını fark edebilirsiniz. 

İç mekan bahçeciliğine meraklı olanların evlerinde orkide yetiştirdiklerinde karşılaştıkları en yaygın sorunlardan biri bu olmakta ve bazen sinir bozucu hale gelebiliyor.

Her sararma hastalık değildir

Çoğu durumda, sararan yapraklar orkide bitkisinin doğal yaşam döngüsünün bir parçası olmakta ve bitkilerinizde herhangi bir sorun olduğunu göstermez.

Doğal döngüyü takip ederek, sonunda, sarı yapraklar düşecek ve yeni yapraklar veya yeni bir çiçek başağı oluşumu gerçekleşecektir. 

Bitkiniz eski yaprakları dökmüyorsa, orkide yapraklarının sararmasının nedeni, diğer yaygın sebeplerden biri olabilir.

Peki, orkide yapraklarının neden sarıya döner?

Aşırı sulama en sık nedenidir. Yaprakları sararmaya başlayan bir orkidenin kökleri fazla sudan boğulmuş diyebiliriz.

Fazla su altında kalmış köklerde, kılcal kökler besin maddelerine ulaşamaz, hava alamaz ve ileri safhalarda ölmeye başlar. 

Sonuç olarak orkidenin yaprakları sararır, elastikiyetini kaybeder ve kök sistemi azalır. 

Aşırı sulama zararı nasıl düzeltilir?

Ev bitkileri olan insanlar aşırı sulama eğiliminde olmakta. Tabii ki bitkinize iyi bakmak istiyorsunuz ve onları sulamak da en önemli görev.

Daha önce duyduklarının aksine, orkideler az miktarda suya ihtiyaç duyar. Bitkinizi sulamadan önce parmaklarınızı saksı toprağına batırmaya çalışın.

Kuru Mu?

Cevabınız hayır ise, bitkinizi sulamadan önce bir (veya iki) gün daha bekleyin. Cevap evet ise, bitkinize – çok fazla (saksının büyüklüğüne bağlı olarak maksimum bir su bardağı) olmayacak şekilde su verin.

Bitki yetiştirme içgüdülerinizin size söylediğinin aksine, aşırı sulama yerine az sulamış kalmak her zaman daha iyidir. Orkide bu kurak koşulları çok fazla sudan daha iyi tolere eder.

Hastalık kaynaklı sararma nedenleri

Sulama dışında bir orkidenin sararmış ve buruşmuş yaprakları, hastalık belirtisi de olabilir.

Evden taşınma sürecinde yapılan hataların bir sonucu veya tamamen doğal bir süreç de olabilir.

Şimdi de orkide yapraklarının bu tür sararma nedenlerine bir göz atalım. Sararma sorununu çözmek için ne yapabilirsiniz, tartışalım.

Su dışında Orkide Yapraklarının Sararmasının 9 Nedeni

Orkidenizin sarı yapraklara sahip olmasının sulama dışında da bazı nedeni vardır. Neyse ki, bu nedenlerin her birini küçük bir sevgi dokunuşu ve naziklik ile düzeltebilirsiniz. 

1. Bitkilerdeki Yaşlanmış Kısımların Doğal Ölümü

Çoğu durumda, sararmış yapraklara sahip orkideler, bu bitkinin doğal yaşam döngüsünün bir parçası olmakta.

Bitki, taze yapraklar veya yeni çiçek açması gerektiğinde, en alttaki yapraklardan başlayarak sararmaya başlar. Yaşam döngüsünü bitiren her yaprak sararır ve sonrasında ölerek bitkiden düşer.

Orkidelerin bunu yapmasının nedeni, aynı bir insanın dünyaya gelmesi, yaşaması ve yaşlanarak ölmesi gibidir.

Bitki, yapraklara giden su kaynağını keser ve sonuç olarak yaprak kendiliğinden zamanla bitkiden düşerler.

Sararmanın Normal Olduğunu Nasıl Anlarım?

Elbette, bir kaç noktayı kaçırdınız diye sararmanın normal olduğunu varsaymak istemeyebilirsiniz.

Orkide bitkinizin altındaki bir veya iki yaprak sararırsa, sararmanın devam etmesine izin verin. Bu, doğal ölümün bir işaretidir.

Zamanla yapraklar giderek sararır ve sonra bitkiden kopar. Bitki bu yaprakları bedenden ayırır.

Sararan yaprakları bitkiden kendiniz koparıp çıkarmayın!

Bazı yetiştiriciler sarı yaprakların görünüşü çirkin olduğu için onları kopartmaya yönelir. 

Yaprakları bitkinizden elle koparmak hastalık riskini artırır!

Aslında bitkinin bedeninde açık bir yara oluşturmak gibi düşünün.

Bunun yerine, yapraklar solmuş ve sarı görünene kadar bekleyin; bu, bitkinin dökülme ya da daha doğrusu yaprak dökme sürecine başladığının bir işaretidir. 

Ardından, tabandaki yaprağı çıkarmak için keskin, steril bir bıçak kullanın.

Bu da ilginizi çekebilir: Bordo Bulamacı Nasıl Hazırlanır? Hangi Bitkilerde Kullanılır?

2. Çok Fazla Doğrudan Güneş Işığı

Doğada, orkideler yoğun olarak ağaçların gölgesi altında dolaylı güneş ışığında büyüyen tropikal bir bitki, gölge bitkilerinden birisidir.

Doğrudan güneş ışığına alışkın değiller, bu nedenle çok fazla doğrudan güneş ışığı alan bir yere yerleştirilirlerse yapraklar sararabilir.

Elbette tüm bitkilerin ışığa ihtiyacı vardır, ancak dolaylı güneş ışığı orkideler için tercih edilen seçim olmalıdır.

Çok fazla doğrudan güneş ışığı sorunu varsa, yapraklarda sararma ve solma görürsünüz.

Ayrıca yapraklarda yanık izleri, çatlaklar ve yanmış yaprak uçları da bulabilirsiniz.

Orkide bitkiniz için bir yer seçerken bunu göz önünde bulundurmanız gerekir.

Çok Fazla Güneş Işığından nasıl korunabilir?

Evinizde, bitkiyi sert ışıktan korumak için, güneş ışığının en güçlü olduğu yaz boyunca bitkinizi kuzeye veya doğuya bakan pencerelere yakın tutmak iyi olur.

Güneş ışığı daha az yoğun olduğu için kış aylarında güneye veya doğuya bakan pencereleri kullanabilirsiniz.

Ancak yazın kesinlikle güneye bakan bir pencere olmamasına dikkat edin. Türkiye zaten tropik bir iklim ve sert güneş almakta. Bu durum orkideleriniz için çok sert ve hasar verici olabilir.

Tabii ki yine de pencerelerimizin konumunu her zaman tam olarak kontrol edemiyoruz.

Bu nedenle, bitkilerinizin çok fazla doğrudan güneş ışığı aldığını düşünüyorsanız, kolon önü gibi dik bir yerde tutmayı, perde kullanmayı veya tüm bunlar mümkün değilse gün içinde pencereden uzağa hareket ettirme yollarını deneyebilirsiniz.

3. Çok Düşük Veya Yüksek Sıcaklıklara Maruz Kalma

Orkideler, 15-26 santigrat aralığında makul sıcaklıklarda yaşamak isterler.

Çoğu ev sahibi için bunlar evinizin içindeki ortalama sıcaklıktır, bu yüzden eve iyi uyum sağlarlar.

Eğer orkideniz 15° C’nin altında veya 26° C’nin üzerinde sıcaklıklara maruz kalıyorsa, bitki sıcaklık stresine maruz kalır.

Yaprakların giderek sararmasının yanı sıra doğal olmayan yaprak düşmesini de fark edebilirsiniz. 

Sıcaklık stresi ayrıca yaprakların kararmasına ve hatta bitki ölümüne neden olabilmektedir.

Sıcaklık Stresi Nasıl Tedavi Edilir?

Bitkinizin karşılaşabileceği tüm sorunlardan yanlış sıcaklıklara maruz kalmak, aslında düzeltilmesi en kolay olanlardan biridir.

Bir termometre alın ve seçtiğiniz konumun kabul edilebilir sıcaklık aralıkta kalıp kalmadığını günce iki kez kontrol edin.

Bazı durumlarda, pencereler sıcaklıklarda büyük dalgalanmalara maruz kalabilir. 

Doğrudan güneş ışığı alan yaz aylarında, pencere pervazının önü fırın gibi olabilir ve eğer dışarıda hava soğuksa pencere önü buz gibi soğuyabilir.

4. Ani Ortam Değişikliği

Bir bitkinin yerini veya ortamını değiştirdiğinizde, bitkinizin stres yaşamasına ve yaprakların düşmesine veya çiçek açmasına neden olabilir.

Sararmış yapraklar bitkilerde daha şiddetli bir stres belirtisidir. Bu stres, bitkinizi mağazadan eve ilk getirdiğinizde veya bitkinizi bir odadan diğerine taşıdığınızda ortaya çıkabilir, başka bir eve taşındığınızda da olabilir.

Nasıl düzeltilir?

Orkidenizi mağazadan eve yeni getirdiyseniz, yapraklar sararmaya başlarsa endişelenmeyin. Fazla bir şey yapamazsınız. Biraz zaman verip ortama adapte olmasını bekleyin.

Yeni evinizde bitkiniz için en iyi yeri seçmeye çalışın ve yavaş yavaş kendi kendine düzelecektir.

Bu tür sorunları önlemek bazen zor olabiliyor ve yapabileceğiniz tek şey bitki için doğru iklimi sağlamak.

Çiçekçilerden (satılana kadar) bitkiler üzerindeki stresi azaltmaya özen göstermesini bekleriz ancak her zaman bu şekilde olmuyor tabi.

5. Aşırı Gübreleme

Tıpkı aşırı sulama gibi, çok fazla gübre eklemek de kolay yapılan hatalardan birisi. Çok fazla gübre eklediğinizde orkide toprağında fazla kalsiyum, manganez, bakır veya çinko gibi ekstra besin maddelerinin birikmesine yol açar.

Kloroz

Elbette bitkilerin ekstra besin maddelerine erişmesi gerekirken, mevcut seviyeler bitki için aşırı hale gelebilir ve bu da orkidelerinizin gerekli demiri almasını engeller.

Orkidelerde demir noksanlığının bir belirtisi, yaprakların sararmasıdır. Bu duruma kloroz diyoruz..

Bitkinizin sağlıklı olmasını istiyorsanız ama muhtemelen çok fazla gübre eklemenin, yeterince eklememek kadar sorun olacağını bilmiyorsanız, buna artık dikkat edebilirsiniz.

Fazla gübre sorunu nasıl düzeltilir?

Bitkilerinize çok fazla gübre verdikten sonra bunu geri alamazsınız. Ev bitkilerini gübrelemeyi öğrenmek öncelikli yapacaklarınız listesinde.

Orkideler hafif besleyicilerdir, bu yüzden seyrek besleme idealdir. Sık gübreleme eğilimindeyseniz, seyreltmeniz gerekir.

Diğer ev bitkilerinde kullandığınız gübreye kıyasla gücü ¼ oranında azaltmak gerekli. Diğer bir seçenek de orkideye özgü bir gübre tedarik edip ve talimatları dikkatlice takip ederek kullanmanız.

Çiçekçiden aldığınızda saksı harcı kokopit, odun parçaları, bitkisel atıklar, torf veya topraktan hazırlanır. Toprak ve torf hariç diğer bileşenlerden hazırlanmış saksılarda katı gübre kullanımı yerine sulama suyunda az miktarda gübre eritilerek, gübreleme yapılması daha doğrudur.

Orkidelerinizi satın aldığınızda, muhtemelen tamamen çiçek açmış halde gelirler.

Bitki çiçek açarken beslemeyin. Çiçekler düştükten sonra, bitkinizin büyümesini ve yeni çiçek gelişimini teşvik etmek için gübrelemeye başlayabilirsiniz.

6. Besin Eksikliği

Bitkilerinize gübre vermezseniz besin eksikliği de sararmaya neden olabilir.

Saksı ortamının bitkiniz için yeterli besin içerdiğini varsayarak bitkilerinizi gübrelemeniz gerekmediğini düşünmek de yanlıştır.

Yani olsa da, miktar sonsuza dek sürecek kadar değil.

Topraktaki besin rezervleri tükendiğinde, bir besleme uygulamazsanız bitkiniz besin eksikliği belirtileri göstermeye başlayacaktır.

En yaygın olarak, orkidelerin manganez, çinko, demir ve nitrojen eksikliği vardır. Bunların hepsi doğru büyüme için gereklidir ve gübre gerektirir.

Orkide besin Eksikliği Nasıl Giderilir?

Bu problemi teşhis etmek gayet basit aslında! Yapmanız gereken tek şey, iki haftada bir veya satın aldığınız gübre üzerindeki talimatlara göre gübre uygulamaya başlamaktır.

7. Sert Suya Veya Kimyasallara Maruz Kalma

Bu bitkilerin her zaman iyi tolere edemediği bir sorun, bitkilerinizi sulamak ve beslemek için kullandığınız çeşme suyu bunun en büyük sebebi olmakta.

Ülkemizin bazı bölgelerde şebeke suyu oldukça sert ve klorla aşırı derecede işlenmiş olarak akıyor. Bu durumlarda, orkide bitkileriniz bu kimyasalları tolere etmekte zorlanabilir ve sararmaya yol açabilir.

Sert su, bitki köklerinin temel mikro besin maddelerini alma yeteneğine zarar verebilecek yüksek seviyelerde kalsiyum ve magnezyum içerir. 

Bu, besin eksikliklerine ve yaprak sorunlarına neden olabilir, bitkinin ölmesine kadar da uzanabilir.

Su Sorunları Nasıl Giderilir 

Biraz araştırmayla şehrinizde ya da ilçenizde şebeke sularının klor miktarlarının ne olduğunu da öğrenebilirsiniz. Bunu öğrenmek size en son testte suda tespit edilen tüm kimyasalları gösterebilir.

Suladığım halde bitkilerim ölüyor diyorsanız, öncelikli olarak su kaynağını değiştirmeyi deneyebilirsiniz.

Bunu düzeltmek için kullanabileceğiniz üç seçeneğiniz vardır:

1. yağmur suyu kullanın,
2. Şebeke suyu damıtma sistemi taktırın,
3. ya da şişe su kullanın.

Yağmur suyunu kullanmak en ucuz seçim, ancak bunu toplayabilmek için gerekli düzeneği hazırlabilmeniz gerekmektedir.

Biliyor muydunuz?

Amerika’da bir çok eyalette yağmur suyu toplama ve bunu ister bireysel ister ticari amaçla kullanmak serbesttir. Ancak bazı eyaletlerde yasak. Bazı eyaletlerde ise kullanmak serbest, içme suyu olarak kullanmak kesinlikle yasak.

Bunun sebebi, yağmur sularının, hayvan dışkısı, E. Coli, tarım ilacı ve diğer pestisitler gibi insan sağlığına zararlı bir çok bakteri ve mikroba ev sahipliği yapabilmesi. Yağmur suyunun içilebilmesi için öncelikle toprakta filtrelenmesi gerekmekte.

8. Bilmediğiniz bir enfeksiyon

Son olarak, bitkilerinizde sararmaya neden olan bir enfeksiyon veya hastalık olabilir. Tipik olarak, hastalıkların yapraklarda sarı nokta ve lekelere neden olma olasılığı, tüm yaprağın genel sararmasından çok daha fazladır.

İşte Orkidelerin Karşılaştığı Üç Yaygın Hastalık Ve Enfeksiyon.

1. Kök Çürüklüğü (kök mantar enfeksiyonu)

Herhangi bir hastalıkla karşılaşırsanız, en yaygın olan hastalık bu olduğu için ilk kök çürümesi ihtimalini düşünebilirsiniz.

Kök çürümesi, genellikle aşırı su verirseniz, drenaj delikleri olmayan bir saksı veya yetersiz drene olan bir toprak kullanırsanız meydana gelen, köklerde oluşan mantar enfeksiyonudur.

Kök çürüklüğünün temel sorunu, hızlı bir şekilde yayılması ve bitkinizi hızla öldürebilmesidir. Yani, yapraklarda sararma fark ederseniz, öncelikle köklerini kontrol edin.

Kökler kahverengi veya siyah, yumuşak ve kırılgansa bitkinizin kök çürümesine sahip olduğunu anlayacaksınız.

Kök mantar enfeksiyonu nasıl düzeltilir?

Bu durum, eğer kontrol etmede çok geç kalmamışsanız düzeltilebilir, ya da düzelme ihtimali vardır.

Öncelikle dikkatli bir şekilde bitkiyi topraktan çıkarıp köklerine ulaşın. Köklerdeki hastalığı teşhis ettikten sonra bu kökleri keserek çıkarmamız gerekli.

Bitki, geride kalan sağlıklı köklere sahipse, bitkiyi kurtarmak mümkün olabilir, ancak tüm çürümüş kökleri teker teker çıkarmak için keskin ve steril bir makas kullanmaya özen gösterin. Kör makas geveleyebilir ve sağlıklı köke de zarar verir, temiz olamayan makas ise, bitkiye başka bir hastalık bulaştırabilir.

Bu da ilginizi çekebilir: Mantar Hastalıkları İçin Bitki koruma ilaçları

2. Yaprak Mantarı Lekesi

Bu enfeksiyonun yaprakların altına doğru başlayan sarı alanlara neden olduğu bilinmektedir ve bir çok mantar buna sebep olmakta.

Tedavi edilmediğinde, mantar yaprak lekesi lekelerin büyüyerek kahverengiye veya siyaha dönmesine neden olur.

Hafif enfeksiyonlar için yapraklara bir mantar ilacı (Fludioxonil + 5 g/L Metalaxyl) püskürtebilir veya silebilirsiniz. Genellikle enfekte olmuş tüm yaprakların kesilmesi ve ardından sağlıklı yaprakların yaşatılması önerilir.

3. Bakteriyel Kahverengi Nokta 

Yapraklarda ıslak görünümlü sarı veya kahverengi lekeler fark ederseniz, muhtemelen bakteriyel kahverengi lekeye sahipsiniz demektir.

Orkidenizi sıcak ve nemli bir alanda tutarsanız, bu durum daha da yaygınlaşmakta. Kötüleştikçe yaprakların genel sararmasına neden olur ki bu da bitkinin içinde bulunduğu stresin bir işaretidir.

En iyi tedavi planı, yaprakların veya yaprakların tümünün enfekte olmuş kısımlarını kesmektir. Daima steril makas kullanın!

Çıkardıktan sonra, mantar sporlarının bitkinin daha fazlasını enfekte etmesini önlemek için geniş bir bakteri spreyi veya fungisit deneyebilirsiniz.

Gülleci bulamacı nedir, ne işe yarar yazımızı okudunuz mu?

Sonuç olarak Sararmanın Nedenini Bulmak

Orkide yapraklarınızın sarıya döndüğünü fark ettiğinizde, ilk adım bu yukarıdaki 9 nedenin hepsini gözden geçirmek ve sorunun ne olduğunu belirlemek olmalıdır.

Doğal yaşam döngüsü olabilir veya bitkiniz stres altında olabilir.

Sararmanın nedenini belirledikten sonra, sorunu gidermek ve gelecekte geri dönmemesini sağlamak için uygun adımları ve önlemleri alabilirsiniz.

Son olarak bu konuyla ilgili olarak, orkide yaprakları yumuşadı ne yapmalıyım diyorsanız cevap verelim:

Yazımı beğendiyseniz, paylaşmanız bana en büyük destektir ve sizlerle daha fazlasını yazmam için beni teşvik eder. Görüşürüz sevgili dostlar!+