Çocuğa Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?

Çocukların okuma alışkanlığı kazanması onların hem dil gelişiminde hem de ilerleyen dönemlerinde derslerinde başarıyı yakalayabilmesi adına son derece önemlidir. Gelişen teknolojiyle birlikte görsel bir dünyanın ortaya çıkması genç nesillerin kitaplarla ilişki kuramamasına neden olmuştur.

Gelin beraber ilk yıllarından itibaren çocuklara kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır, bunun için neler yapabiliriz bakalım.

Çocuğa kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır?

Gençler kitaplardan uzak kaldıkça anadilleriyle aralarındaki mesafe de artmaktadır. Bunun sonucu olarak Türkçeyi eksik anlayan, bozuk anlatan bir nesil ortaya çıkmıştır. Bu sorunun önlenmesi ancak okul öncesi eğitimden itibaren anadile eğilmekle mümkündür.

Türkçe derslerinde görülen anlama, anlatım eksikliği ve bozukluğunu gidermek için kitap okuma saatleri oluşturulmuştur.

Bir ders saati kitap okuma etkinliğine ayrılmıştır. Öğrencilerin okudukları kitaplar için kitap değerlendirme formu tutulmalıdır.

Bu formda: “Kitabın adı, kitabın yazarı, yayınevi, sayfa sayısı, basım tarihi ve okumaya başlama ve bitirme tarihi” olmalıdır.

Ayrıca;

• Kitaptaki olaylar nerede ve ne zaman geçiyor?
• Kitaptaki kişilerin bedensel ve kişilik özellikleri
• Kitabın konusu nedir?
• Kitaptaki konunun ana düşüncesi nedir?
• Kitapta geçen anlamını bilmediğiniz kelimeleri yazıp açıklayınız.
• Kitapta geçen deyimler, atasözleri ve özdeyişleri bulunuz.
• Kitaptaki kahramanlardan hangisini kendinize daha yakın buldunuz? Hangisinin yerinde olmak isterdiniz? Niçin?
• Kitapta anlatılan çevreler yaşadığımız, tanıdığımız çevrelere benziyor mu?
• Kitabın beğendiğiniz ve beğenmediğiniz yanlarını yazınız.
• Kitabın kapağı ile içeriği arasında ilgi var mı?
• Kitabın yazarı hakkında bilgi veriniz, gibi bölümler bulunmalıdır. Bu formda öğrencilerin sınıf seviyelerine göre değişiklikler yapılabilir.

Böylece hem okudukları kitaplar izlenecek hem de okudukları kitaplar hakkında düşünmeleri ve düşüncelerini arkadaşlarına anlatmaları sağlanacak, toplum içerisinde düşüncelerini rahatça söyleyebilme becerisi kazandırılacaktır.

Çocuklar yetişkinlere fikirlerini rahatça söyleyebilecek, okutulan eserler hakkında düşüncelerini dile getirebileceklerdir. Öğrenciler kitap okuma saatini bir dayatma olarak algılamaktan ziyade, kitaba ve okumaya karşı içsel bir tutum ve motivasyon sağlayacaklar, kitap okumaktan zevk alıp arkadaşlarına da tavsiye edeceklerdir.

Kitap okuma alışkanlığı okul öncesi dönemde başlar

Kitap okuma alışkanlığının temeli okul öncesi dönemde atılır. Okul öncesi eğitiminde anadili etkinlikleri içinde çocuğa kitap okuma etkinliği vardır. Bu kitaplar; renkli, resimli ve çocuğun ilgisini çekecek nitelikte olmalıdır.

Bu kitapları çocuklarla buluşturmak sadece öğretmen veya ebeveyn tarafından çocuklara okuyarak olmaz, çocukların bu kitaplan ellemesi, sayfalarını karıştırması, okuma alışkanlığı için ilk adım olacaktır. Kitaplardaki resimler onların hayal güçlerini artırır.

Bu kitaplan seçerken onları korkutacak, yanlış fikirlere sevk edecek içerikte olanlardan kaçınmak gerekir. Resimlere bakarak değişik öyküler yaratıp anlatmak veya anlattırmaya çalışmak onların yaratıcılıklarını geliştirmesine ve dillerinin gelişimine katkıda bulunacaktır.

Gelişim düzeylerine uygun kitaplar olmalı

Çocukların okudukları kitapların gelişim düzeylerine uygun dil ve içeriği olmalıdır. Kitapların içerisindeki yabancı kültürlere ait isimlerin ve özdeşim kuracağı modellerin kendi yaşantısıyla uyuşmaması ve çocuğu yönlendirecek bir düşünceyi benimsetmeye çalışan içeriği olması nedeniyle çocuklara sıkıcı gelmektedir.

Okuduğu kitaplar çocuğun kendini geliştirmesine ve ona olumlu davranışlar kazandırmasına katkıda bulunmalıdır. Yaşadığı toplumun değer yargılarını, toplumsal özelliklerini içselleştirmesine imkân sağlamalıdır.

Çocuklara her kitabın sonunda nasihat verme kaygısı taşıyarak çocuğun hareketlerini sınırlandırıcı olmamalıdır, çünkü her seferinde verilen öğüt ve nasihat çocuğu olumlu yöne sevk etmesi düşünülürken, çocukta karşı tepki de oluşturabilir ve çocuğu edilgin kılabilir.

Yabancı vs Türk yazarlar

İlköğretimde öğrencilere okumaları tavsiye edilen hikâye kitaplarının büyük bir kısmının yabancı yazarlara ait olmasından dolayı öğrencilerin okuma alışkanlığı kazanması aşamasında bu tür kitapların olumsuz etkileri olmaktadır.

Öğrencilerin daha kişilikleri tam oluşmamışken ve okuma alışkanlığı kazanmamışken yabancı isimler ve yabancı kültürlerle daha fazla tanışması onlar üzerinde yaşantılarıyla paralellik kuramamaları ve bir model oluşturamamaları ile kitaptaki karakterlerle özdeşim kuramaması gibi sakıncalar yaratmaktadır.

Bir bebek için anne sütü bebeğin zihinsel, bedensel ve duygusal gelişimini sağlaması ve onun bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkisi ne ise kendi kültür değerlerini öncelikli tanıyarak okuma alışkanlığı kazanması da çocukta aynı etkiyi yaratacaktır. Bu nedenlerle, öğrencilere tavsiye edilen kitapların Türk kültür ve yaşantısıyla ilgili olması onların daha çok ilgilerini çekecektir.

Çünkü öğrenci çevresinde gördüğü yaşantıları kitaplarda gördüğü zaman kitaba karşı daha fazla olumlu tutum takınacaktır. Bu da okuyan çocuğun anlatım gücü kazanmasına ve kendini ifade etme becerisinin gelişimine katkı sağlayacaktır.

Boş nasihat geri teper

Çocuğa boş zamanlarında “Boş duracağına kitap oku.” demek onda ters etki ve baskı yaratacağı için, çocuktaki kitap okuma arzusunu köreltebilir. Bunun yerine ailelerin çocuğa model oluşturacak şekilde evde belli zamanlar diliminde kitap okuma saati ayırmaları gerekmektedir.

Çocuk böylece kitap okumanın bir ihtiyaç olduğunu görecek ve anlayacaktır. Anne babaların kendilerine ve çocuklarına hediye olarak kitap almaları da kitaba karşı ilgiyi arttıracaktır. Ayrıca birlikte kitap fuarlarına, kitapçılara gitmek yararlı olacaktır.

Türk klasiklerinin çocukların seviyelerine göre sadeleştirilerek basılması öğrencilerin hem kendi kültürünü hem de dilini daha rahat öğrenmesi açısından faydalı olacaktır.

Bu da ilginizi çekebilir:

Yolcu Uçaklarında Neden Paraşüt Yok? Fırlatma Koltuğu Neden Takılmıyor?

Joker Virüsü: Banka Hesaplarını Boşaltan Google Play’deki Bu 8 Uygulamayı Hemen Silin

Google Maps Dolandırıcılığı | Haritalara Kayıtlı İşletmeniz Varsa Mutlaka Bilmeniz Gerekli