Yüksek Doz İlaç Kullanımı ile Ortaya Çıkan Fitotoksisite Nedir?

Tarımda karşılaşılabilecek bir sorun ya da uygulaması hatası sonucu karşımıza çıkan fitotoksisite nedir? Ne yaparsak ortaya çıkar ve nasıl önleyebiliriz, bugün sizlerle paylaşmak istiyorum.

Fitotoksisiteyi etkileyen faktörler

• Pestisitin kimyasal özellikleri,
• Formülasyonu,
• Uygulama dozu ve yöntemi
• Bitki yaşı ve çeşidi
• Çevre koşulları’dır.

Fitotoksisiteye en fazla sebep olan ve en yüksek etkiye sahip özellikler formülasyon ile uygulama dozu olmaktadır.

Özellikle emülsiyon konsantre (EC) formülasyonlar, içerdikleri solventler (seyreltici/çözücüler) ve diğer yardımcı maddeler nedeniyle fitotoksisiteye yol açabilmekteler.

Bu sebepten fitotoksisite üzerine yeterli bilgilendirmenin yapılmadığı ve özellikle genç dönemde olan bitkilerde ilaçların sulandırılabilen toz (WP) formülasyonlarının kullanılması daha sağlıklı ve doğru bir yol olarak karşımıza çıkıyor.

WP formülasyonların tavsiye edilmesinin sebebi ise, solvent içermediklerinden daha düşük fitotoksisiteye sahip olmalarıdır.

Bu da ilgilinizi çekebilir: Doğal yolla mücadele gülleci bulamacı nedir?

Tarım ilaçlarında kullanım dozu arttıkça fitotoksisite riski de artmakta

Pestisitlerin kullanım dozu arttıkça genellikle fitotoksisiteye sebep olma olasılığı da artar. Bu sebepten dolayı önerilen dozların üzerindeki dozlarda, daha etkili olacağı, daha iyi olacağı varsayılarak kullanılmamalıdır. (Çiftçiler arasında ilaç karışımları hazırlanırken en çok söylenen cümlelerden birisi olan, “Bu kapakta benden olsun” dememek gerekir.)

Fitotoksisiteyi etkileyen diğer faktörlerden birisi de bitkinin çeşidi ve bitkinin yaşıdır. Farklı bitki çeşitlerinde ve bitkilerin erken dönemlerinde pestisitler fitotoksisiteye neden olabilirler. Genç dönemlerde ilaçlara daha hassastır. Dolayısıyla pestisit tarım ilaçları ,bitkilerin genç dönemlerinde daha fitotoksiktirler.

Fitotoksisiteyi etkileyen en önemli etkenlerden sonuncusu da çevre koşullarıdır. Özellikle sıcaklık ve dik gelen güneş ışığı fitotoksisiteyi arttırır. Bu nedenle özellikle yaz aylarında ilaçlamalar gün boyu değil, sadece sabah ve akşam saatlerinde yapılmalıdır.

Her ilacın ambalajındaki etiket üzerinde fitotoksisite ile ilgili bilgilerin bulunması zorunludur. Bu nedenle ilaçların kullanımlarından önce etiketleri üzerindeki bilgilerin iyice okunması gerekir.

İlaçların Birbirleriyle Karıştırılması

Tarla ya da bahçenizde kullanacağınız pestisitlerin birbirleriyle karıştırılarak kullanılması ekonomik olması açısından önemlidir.

Pestisitler/İlaçlar karıştırılarak zaman, alet amortismanı ve özellikle işçilik giderlerinden önemli tasarruf sağlanmış olur.

İlaçların birbirleriyle karıştırılarak kullanılmadan önce özelliklerini yitirmemeleri ve bitkilere zarar vermemeleri gerekir.

Bu da ilginizi çekebilir: Bordo bulamacı mı, gülleci bulamacı mı?

İlaçların birbirleri ile karıştırılıp karıştırılmayacağı veya bazı önlemler alınarak karıştırılabileceğini belirten tablolar hazırlanmıştır. Bu tabloları takip ederek gerekli karışımların yapılması ve takip edilmesi gerekmektedir.

Ancak bu karışım tablolarında tüm pestisitleri bulmak çoğu kez mümkün olmaz. Çünkü aktif madde sayısı oldukça fazladır ve her yıl yenileri geliştirilmektedir. Aşağıda karışabilirlik tablosu yer almaktadır. İnternet üzerinde özellikle Türkçe kaynaklarda yer alan tablolar güncel olmayan tablolardır. En güncel ve işinize yarayacağını düşündüğüm tabloyu sizlerle paylaşıyorum.

Tarım ilaçları karışabilirlik tablosu

Tarım ilaçlarında hangi durumlarda karışım yapılmaz?

Aktif maddenin bulunduğu ortam, stabilitesini sağlar. Bu ortamlar asit veya alkali olmak zorundadır. Buna göre asit ortamdaki bir aktif madde ile alkali ortamda bulunan bir aktif madde birbiriyle karıştırıldığında her iki aktif maddenin stabilitesi yani özelliği korunamaz. Bu sebepten iki ayrı ortama sahip aktif madde birbiriyle karışamaz.

Hazırlanan Karışımların otaya çıkabilecek dezavantajları

Fitotoksisiteyi arttırması, uygulama yapılan alette atım güçlüğü yaratabilmesi, Kalibrasyon ayarlanmasının zorlaşması.

Yukarıda bahsi geçen dezavantajları azaltmak için mümkün olduğunca ikiden fazla pestisiti karıştırmamaya çalışmak gerekir.

Karışım hazırlarken dikkat edilecekler

Karıştırılması Düşünülen pestisitlerin etiketleri iyice okunmalı, yazılı uyarılar ve öneriler dikkate alınmalıdır. Mevcut karışım tablolarına göz atılmalı ve ön bilgi edinilmelidir. Hiçbir kaynaktan bilgi sahibi olamamanız durumunda imalatçı firmalara veya yetkili teknik elemanlara başvurularak detaylı bilgi alınmalıdır. Genel olarak aynı formülasyonlu ilaçları birbiriyle karıştırmaya özen gösterilmelidir.

Farklı formülasyonlu ilaçlar karıştırılacaksa;

Takip edilmesi gereken karıştırma işlemi sırası,

1- Suda ıslanabilir toz (WP) formülasyonlar,

2- Akıcı konsantre (SC),

3-Suda çözünen toz (SP),

4- Yayıcı ve yapıstırıcılar,

5-En son emülsiyon konsantre (EC) formülasyonlar eklenmelidir.

Yukarıda bahsi geçen her bilgiye sahipsiniz fakat hala tereddüt varsa bir ön test yapılabilir. Yukarıdaki sıraya göre karışım hazırlanıp, 1 saat bekletildikten sonra yağ parçacık veya damlacıkları oluşması, katı parçacıkların oluşması, dipte tortu oluşması gibi sonuçlarla karşılaşılması halinde bu iki pestisitin karıştırılmasının sakıncalı olabileceğini gösterir.

Son olarak önemli bir konudan daha bahsetmek istiyorum. Son yıllarda yanlış yönlendirme sebebiyle alışkanlık haline gelen bir durum var ki, o da mineral yaprak gübreleri ile pestisitlerin karıştırılarak uygulanmasıdır. Bu güne kadar herhangi önemli bir sorun rapor edilmemiştir fakat bu uygulanması öncesinde ve sırasında dikkat edilmesi gereken bir konudur.

Bunun nedeni hümik maddelerin kimyasalları bağlama ve onlarla kompleks bileşikler oluşturabilme özelliğidir. Böyle bir durumda karışımda bozulma ve fitotoksik etki yaratma ihtimali çok yüksektir. Bu ana kadar her hangi bir raporlama yapılmamış olması sorun yaşanmadığı ya da yaşanmayacağı anlamına gelmemektedir. Dikkati elden bırakmayanız lütfen.

Yazıyı beğendiyseniz, doğru bilgiyi paylaşmanız ve paylaştıkça çoğalmamız bizi daha güçlü yapacaktır.