Bitkiler için en ideal beyaz ışık nasıl olmalıdır konusunda, bir önceki yazımda da belirttiğim gibi, her bir LED ampulün bir dalga boyu vardır, ancak hiçbir beyaz LED ışık güneş gibi ideal beyaz ışığı vermez.
En ideal beyaz ışığı yapmanın en iyi yolu, farklı renkteki ampulleri tek bir armatürde toplamak ya da istenilen şekilde toplanmış armatürü satın almaktır. Alacağınız LED ışık armatüründe her rengin bulunmasına dikkat etmelisiniz. Eğer yaptırabiliyorsanız ya da yapabiliyorsanız yetiştirme ortamınızın uygunluğuna göre LED ışıkta yer alacak ampullerin dizaynını yaptırarak, renk yoğunluğunu kendiniz ayarlayabilirsiniz. Beyaz ışık yapmanın bir başka yolu da ampulleri fosfor bileşiği ile kaplamaktır. Bu tür – fosforla kaplı- ampullerin çalışma mantığı genellikle mavi ışığın fosfora çarparak beyaz ışık üretmesi üzerinedir. Floresan ampullerin çalışma prensibine benzerdir.
En iyi beyaz ışığı elde etmeye çalışırken beyaz LED ampuller hızlı ve kolay çözüm yolu olarak görünebilir, ancak bir sorun var. Nasıl bir sorun! Işık başka renklere dönüşme sırasında yoğunluğunun bir kısmını kaybeder. Bu tarz beyaz ampuller fosfor kaplaması olmayan eşdeğer ( sadece tek renge sahip ampullerden bahsediyorum ) LED ampullerden daha az ışık ürettiği bilinmektedir. Buna rağmen piyasada yer alan beyaz ampuller daha pahalıdır. Pahalı olmasına rağmen bitki büyütme ortamlarında kullanmak için popüler bir seçenek haline gelmiştir.
Beyaz Işık En İyi Işık Mıdır?
Bir önceki ve bu yazımda bütün anlatılanlar beyaz ışığın doğru ışık olduğuna dairdi. Bunun sebebi doğada bitkilerin gelişmesi ve canlılığını sürdürebilmesi için beyaz ışığı kullandığını görmemiz. Bu nedendir ki yapay ortamlar içinde en kaliteli ışığın görünür spektrumun tüm renklerini barındırdığı için en iyi ışığın beyaz LED ışık olduğu sonucuna varmamız mantıklıdır ve görünür bir sonuçtur.
Bu başlığın amacı kafa karıştırmak değil, sizlere bu sistemin mantığını en iyi şekilde aktarmak ve bilimsel olarak kanıtlanmış, bitkilerinizin en doğru şekilde gelişmesine yardımcı olacak ışığın nasıl olacağını anlatmaya çalışmaktır.
Bitkilerin gerçek anlamda ihtiyaç duyduğu çok fazla kırmızı ve mavi, bunun yanında daha az yeşil, sarı ve diğerlerinin olduğu bir ışıktır.
Bitkilerin gerçekten istediği beyaz ışık değil, bütün yazımızda beyaz ışık deme sebebimiz bitki gelişimi için ihtiyaç duyulan bütün renkleri ( aslında dalga boylarını ) içermesidir. Yazının başında dediğim gibi eğer bu ışığı sizin için imal edebilecek bir ortama sahipseniz. Yukarıda dediğim gibi daha fazla kırmızı ve mavi bunlara nazaran daha az yeşil, sarı ve diğerlerinin olacağı bir LED ışık armatürü yaptırmanız mükemmel sonuca ulaşmanıza yardımcı olacaktır.
Bitkilerde Işık Yoğunluğunun Fazla Olması İstediğimiz Bir Şey Midir?
Bitkiler için en ideal beyaz ışığı seçerken ışık yoğunluğu nasıl olmalıdır başka bir önemli konu. Bu noktada da şuna değinmek isterim. Yoğunluk = Lümen olarak değerlendirilir. Yoğunlukta ışığın ne kadar gözünüzü rahatsız ettiğidir yani parlaklığıdır diyebiliriz. Eğer aldığınız ışıkta kırmızı ve mavi renk üretimi fazla ise bu ışık parlak görünmez, yeşil ve sarı renk üretimi fazla olan aynı özelliklerdeki bir ampul ise bize daha parlak görünür. Lümeni fazladır. Evinizde kullanmak için alacağınız ışıklarda lümen değerinin yüksek olması size avantaj sağlayacaktır. Fakat yetiştirme ortamınıza alacağınız ışık için bunu düşünmek doğru değildir.
PAR ve PPDF Nedir? Ne İşe Yarar?
Bilim insanları bitkilerin iyi gelişebileceği ışık özelliklerini PAR (Fotosentetik Olarak Aktif Radyasyon = Bitkilerin İdeal Gelişeceği Dalga Boyu Aralığı) ve PPDF (Fotosentetik Foton Akı Yoğunluğu) adı verilen, yapay güneş ışığı kaynağı yaratılan alanlarda ihtiyaç duyulan ışığın özelliklerini bulabilmek için, daha iyi bir yol buldular. PAR, 400 – 700 nm fotosentez için kullanılan dalga boyunu temsil etmektedir.
PAR, bitkiler için kullanılabilecek ışık miktarıdır demek yanlış olur.
PAR, 400 – 700 nm dalga boyu arasında kalan, dikkate alınması gereken ışık spektrumunu tanımlamakta kullanılır.
Bitkilerde ihtiyaç duyulan ışık miktarı PPFD olarak ölçülür ve Lümen yerine, bitki büyütme ortamlarında kullanılması planlanan LED lambalarının ışık miktarının ölçülmesinde PPFD değerini kullanmak daha doğru bir yoldur. Üreticilerin çoğu bu bilgiyi paylaşmaz fakat bu bilgiyi edinebiliyorsanız sakın kaçırmayın dikkate alın.
Bitki büyütme ortamlarında kullanılabilecek en ideal renk spektrumu için nihai sonuç; %80’i kırmızı ve mavi, %20’si yeşil ve sarı ampullerden oluşan, Kızıl ötesine yakın ve hatta UV ( ultra viyole ) yakın özelliklere sahip olmasıdır.
Kesinlikle beyaz ışık olmalıdır demeyin, yukarıdaki gibi bir özelliklere sahip bir armatürle karşılaşırsanız sakın kaçırmayın, bulamazsanız da beyaz ışığı tercih etmeniz daha doğru olacaktır.
Görsel kaynaklar: gendue.com www.gardenmyths.com bjbtoday.com nanoltg.com
