Limon Ağacı Nasıl Budanır? | Budama Zamanı Nedir?

Budama, meyvecilikte asla göz ardı etmememiz gereken adımlardan birisidir. Budama ağaçlarınızda büyümeyi ve yenilenmeyi (yapraklanmayı) teşvik eder ve verim artışınızda size büyük katkı sağlar. Peki bu ağaçlardan bugünün konusu olan ve belli bir büyüklüğe ulaşmış narenciye ya da limon ağacı nasıl budanır? Doğru zamanda doğru şekilde budama yapmak neden önemlidir?

Her yıl düzenli verim ve kaliteli meyve istiyorsanız limon budaması nasıl ve ne zaman yapılır bilmeniz gerekmekte. Şimdi beraberce limonda budamanın önemi ve nasıl yapılacağına detaylıca bakalım.

Limon ağaçları budanmalı mı?

Kesinlikle! İster balkonda, saksıda limon ağacı yetiştirin, isterseniz de büyük alanlarda bahçe tesis ederek yetiştirin, budama kesinlikle yapılması gereken bir bakım işlemidir. Limon fidanını diktikten 2 yıl sonra şekil budaması ( taçlandırma ) ile başlarsınız ve sonrasında hafif dal ve sürgün ( su sürgünü dediğimiz dalların ) çıkarması ile düzenli budama yaparak ağacımızı istediğimiz şekilde büyütebiliriz. Bitkiyi yoracak su sürgünlerinin ve ağaç içi ve alt ( etek ) dallarının güneşlenmesini engelleyecek dalların çıkartılması ile bitkinin daha sağlıklı büyümesi ve meyve oluşumunun ağaca homojen bir şekilde dağılmasına yardımcı oluruz. 

Budama öncesi ağaca karşıdan baktığınız da ya da taçlanma noktasına ( ağacın içine ) girdiğinizde içeride bir karışıklık, hengame göreceksiniz. Önemli olan bizim o hengameden ve karışıklıktan kurtulmamız.

• 1 – 3 yaş arası limon ağaçları büyüme dönemini meyvesiz geçirmelidir, asıl güç büyümeye harcanmalıdır. Meyve verimi 4. yılda alınması beklenir.   
• 1- 2 yaşında şekil budaması yapılır ve sonraki yıllarda hafif makas vurmalar ile ağaca istenilen şekil kazandırılır. 
• Tam verim döneminde, 10 yaş sonrası, limon ağaçları yılda iki kez; Kış ve Bahar Budamaları olarak yapılır.

Limon ağacı türleri nelerdir?

Avustralya’da Eureka ve Lizbon çeşitleri gibi farklı türde limon ağaçları bulunur. Meyer (Ülkemizde Mayer Limonu diye telaffuz edilen), çok yönlü ve kompakt yapısıyla bilinen bodur limon çeşitidir, bodur ve raf ömrünün yüksek olması sebebiyle son yıllarda yıldızı parlamaya başlayan ve yeni tesis kurulumlarında tercih edilen bir çeşit olmaya başlamıştır.

Meyer limon aslında limon ve mandalinanın melezlenmesi sonucu ortaya çıkan bir ürün. Diğer akrabalarına kıyasla çok daha küçüktür, balkonunuzda, arka bahçenizde ya da bahçenizin sınırlarında çit bitkisi olarak tercih edebileceğiniz bir çeşittir.

Limon budamada ihtiyaç duyacağınız araçlar

Budama için ihtiyacınız olan iki el aleti mevcuttur. Budama makası ve el testeresi. Limon ağacı budaması için kullanacağınız testerenin ince dişli olmasını tavsiye ederim. Son yılların parlayan yıldızı akülü veya şarjlı budama makaslarıdır. Hem pratik hem de sizi neredeyse hiç yormuyor. Ekonomik gücünüze göre kullanacağınız budama aletini seçmeniz size kalmış bir durum. Budama öncesi ve sonrası ya da arazi / parsel değiştirirken budama ekipmanlarınızı dezenfekte etmeyi sakın unutmayın ve elinizde bir eldiven olsun devamlı.

Budama sonrasında büyük yaralar açtıysanız ve demir 1 TL ‘den daha büyük çapta dallar kesildiyse bakır içerikli bir ilaç ve taban boyası karışımını bu dallara sürmeyi unutmayınız. Bu noktada amaç, açılan yaraların en hızlı şekilde kapatılması ve ağaca hastalık girişlerinin önlenmesi.

Limon ağacı nasıl budanır?

Düzenli olarak bahçenizi dolaşıyor ve ağaçlarınızı kontrol ediyorsanız hasat dönemi bittikten sonra yavaştan budama için mental olarak kendinizi hazırlamaya başlayacağınızı bilirsiniz zaten.

Budama zamanında en çok dikkat etmeniz gereken iki nokta; Kış budaması döneminde don olayları ile karşılaşmamalısınız, ikinci nokta ise, çok fazla kesim yaparak yazın güneş yanıklığı problemine sebep olmamalısınız.

Budama Öncesi ve Sırasında İzlenecek Adımlar

Adım 1) Budama Planlaması

Limon ağacı budaması işlemine başlamadan bahçede büyük ağaç sahibiyseniz, ağacınızın etrafında dolaşıp ve içine girip kesilecek olan su sürgünü dalları, kurumuş, çalılaşmış ve içe doğru büyümüş dalları tespit ederek hangi dalları bu yıl keseceğinize hangilerini seneye bırakacağınıza karar verecek hızlı ve basit bir planlama yaparsanız sorunsuz bir budama gerçekleştirmiş olursunuz.

Adım 2) Budama

Yukarıda planlamanızı yaptınız ve hangi dalları keseceğinize karar verdiniz. Sonra ki adım budamayı fiiliyata dökmeye geldi. İlk keseceğiniz dallar kuru ve kuruma aşamasında olan çalılaşmış dallar olmalıdır, sonrasında su sürgünü dalları kesilmelidir. Bu dallar ağacı yorar ve ağacın içerisinden tepeye doğru sert ve hızlı büyüme yaparak güneşlenmeyi önler. Çıkarmalısınız kesinlikle. Sonrasında ağacın merkezine içe doğru ya da çaprazlama (dal dal üstüne binmiş şekilde) büyüme yapmış dalları çıkarmalısınız. Unutmayınız budama sırasında hangi dalın çıkarılması gerekeceğine karar verirken aynı anda çıkardıktan sonra ağacın bu bölgesi boş kalır mı diye de düşmelisiniz. Kalın dal kesimlerinde ana gövdeye bağlı bir dal ise, hafif bir eğim vererek dalı kesin. Ağacın üst kısımlarında alt tarafta yer alan dalları gölgeleyecek ve ağacın alt tarafını çalılaştıracak dalların da çıkartılmasına özen göstermeliyiz. Amacımız ağacın her tarafına güneş ışınlarının ulaşmasına yardımcı olmak.

Adım 3) Etek Dallarının Budaması

Meyve ağaçlarında toplam meyve veriminin %60’lık kısmının etek ve orta kısımda yer alan dallardan alınması beklenir. Bu sebepten budama sırasında alt dallara güneş ışınları ulaşacak şekilde limon ağacı budaması işlemini yapmalıyız.

Etek dallarının yere değmesi ya da toprağa 10 – 15 cm uzaklıkta olması istenilen bir durum değildir. Çünkü ağaç meyveye yattıktan sonra ağırlıktan kaynaklı meyvelerin yere değmesi istenmez. Bu durum meyvenin çürümesine ya da kalite kaybına neden olacaktır. Bunun olmamasını sağlamak için toprak yüzeyinden yaklaşık 30 – 40 cm yukarıdan başlayacak şekilde dalları budayabilirsiniz.

Adım 4) Ağaç tepesinin budanması

Limon ağacı budaması sırasında tepe dallarda çok fazla dal çıkartılması istenilen bir durum değildir. Tepeden çok fazla dal çıkartmamız gövdede güneş yanıklığına ve ağacın top formunun bozulmasına sebep olacaktır. Narenciye türü bitkilerin gövdesi direk güneş ışığına maruz kalmayı sevmez. Hafif gölgeleme olması şarttır. Buna dikkat ederek tepe budamasını yapmalısınız.

Adım 5) Durdurma

Yukarıdaki başlıklarda da belirttiğim gibi limon ağacı fazla ve ağır budamayı sevmez. Uzman budamacı ile elinde makas olan normal kişi arasında ki fark burada ortaya çıkıyor. Budamacı ağacı nasıl budayacağını, en önemlisi de nasıl, nerede ne zaman duracağını bilen kişidir. Ağır yapılan budama işlemi, ağacı durdurucu yönde ve limonda yaprak sararması sorunu gibi problemlere sebep olur. Bu işi hiç yapamayacağınıza inanıyorsanız veya ağaca zarar vermekten korkuyorsanız, bilen bir kişiden destek almak da mantıklı olacaktır. Bana yakın bir bölgede iseniz, bende yardımcı olabilirim. Yorumlardan ya da site iletişimden ulaşabilirsiniz.

Sonuç

Budama işlemi göz ev el koordinasyonunu sağlayarak, ayrıca kesmeden önce kestiğinizde ortaya çıkacak tabloyu hayal ederek yapmanız gereken bir kültürel işlemdir. Evinizin bahçesindeki 5 – 10 tane ağacın budamasını kendi çaba ve gayretlerinizle rahatlıkla yapabilirsiniz. Fakat ağaç sayınız artıkça ve alan büyüdükçe profesyonel bir destek almanız gerekebilir. Çünkü limon, narenciye ya da herhangi bir meyveyi budama işlemi, alacağınız verimi doğrudan etkileyecektir. Yaptıracağınız yanlış bir budama sonrasında yaşayacağınız kayıplar inanın karalar bağlamanıza sebep olacaktır. Dikkatli ve temkinli olmanız dileğiyle.